فواید قرائت قرآن و ویژگیهای مهم قرآن کریم
قرآن اصلی ترین منبع وحی در اسلام بهشمار میآید و به زبان عربی نوشته شدهاست. واژهٔ قرآن در لغت بهمعنی «قرائت کردن» و «خواندن» است و مسلمانان معمولاً به آن با عناوینی مانند «قرآن کریم» و «قرآن مجید» اشاره میکنند. قرآن فعلی به ۳۰ جزء تقسیم شده و ۱۱۴ سوره دارد. قرآن همچنین یکی از متون مقدس بهائیان است.
قرآن کتاب آسمانی مسلمانان است که سرشار از اعجاز و نکات مختلفی است که برای همه جنبههای زندگی فردی و اجتماعی انسانها مفید است. در این مطلب تحقیقی جامع، اما مختصر از این کتاب آسمانی را بخوانید. قرآن، در اصل مصدر است و به کتابی که بر پیامبر اکرم (ص) اختصاص پیدا کرده است میگویند، و چنانکه برخی علما گفتهاند: «وجه نامگذاری این کتاب مقدس به قرآن، آن است که این کتاب، جامع فوائد و آثار تمامی کتب آسمانی است بلکه جامع آثار تمامی علوم است.»
خداوند دو وظیفه اصلی و مهم برای مسلمانان نسبت به کتاب الهی بیان کرده است. خداوند در آیه ۶۳ سوره بقره میفرماید: «خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّهْ» آنچه به شما داده شده را با قوت بگیرید.» این گرفتن باید به دو شکل علمی و عملی باشد. یعنی تدبر و فهم دقیق و عمیق و عمل درست و کامل. پس آنچه مبرهن و واضح است این که ما باید در نگهداری آن بسیار امانتدار باشیم.
در فرهنگ ما مسلمانان خواندن قرآن از کارهای بسیار نیک و پسندیده است که ثواب بسیار زیادی را با خود به همراه دارد.ولی ما در اینجا لازم مى دانیم كه این حقیقت مهم را بیان کنیم ، كه ثوابها و فضیلتها و پاداشهاى مهمى كه براى تلاوت قرآن یا سوره ها و آیات خاصى نقل شده هرگز مفهومش این نیست كه انسان آنها را به صورت اوراد (ورد) بخواند و تنها به خواندن سطحی اکتفا کند،بلكه خواندن قرآن براى فهمیدن ، و فهمیدن براى اندیشیدن ، و اندیشیدن براى عمل است. اتفاقا هر فضیلتى درباره سوره اى یا آیه اى ذكر شده تناسب بسیار زیادى با محتواى آن سوره یا آیه دارد.
ترجمهی قرآن برای ما فارسی زبانان این امکان را فراهم آورده که با خواندن آیات قرآن و همچنین ترجمهی آن بتوانیم به آنها فکر کرده و به تفکر و تعقل در مورد آنها که در قرآن نیز به آن بسیار اشاره شده بپردازیم.نخستین ترجمه کامل قرآن به زبان فارسی، در قرن چهارم قمری و به زبان لاتین، در قرن ششم قمری (دوازدهم میلادی) نوشته شده است. این کتاب نخستین بار در سال ۹۵۰ق (۱۵۴۳م)، در ایتالیا به چاپ رسید. اولین چاپ آن توسط مسلمانان، در سال ۱۲۰۰ق، در سن پیترزبورگ روسیه صورت گرفت. ایران اولین کشور مسلمان بود که قرآن را در سالهای ۱۲۴۳ق و ۱۲۴۸ق، چاپ کرد. قرآنی که امروز با نام عثمان طه شناختهشده، بر پایه چاپ مصر است. یک جلد از قدیمیترین نسخههای موجود از کتاب قرآن به خط کوفی نگاشته شده است. این کتاب هماینک در گنجینه موزه بریتانیا قرار دارد.
نمونهای از ویژگی های مهم قرآن
یکی از برجستهترین ویژگیهای قرآن کریم این است که قرآن، کتاب هدایت است. در پایان آیهی 15 میفرماید: «قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبينٌ» و در آیهی 16 میفرماید: «يَهْدی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ» خدای متعال به وسیلهی این کتاب، کسانی را که به دنبال رضایت او هستند به راههای سلام هدایت خواهد کرد. اگر کسی به قرآن پناهنده شود و از نور قرآن استفاده کند این نور او را به وادی سلام، وادی که از هر گونه عیب و نقص و عوامل آزاردهنده مبرّا است هدایت میکند. قرآن انسان را به وادی که به تعبیر قرآن «سُبُلَ السَّلامِ» است هدایت میکند.
از دیگر ویژگیهای قرآن این که از جنس نور است «قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ» این کتاب سر تا سر نور است، ظلمت و تاریک در این کتاب راه ندارد. ویژگی نور این است که اوّلاً خود روشن است و ثانیاً فضا را روشن میکند. برای شناخت قرآن باید بدانیم که در قرآن کریم هیچ ابهامی نیست، به تعبیر قرآن آیات این کتاب، آیات بیّنات است، آیات روشن و آشکاری است و علاوه بر این جامعه را روشن میکند، زندگی انسان را از ظلمتهای جهل و معصیت پاک میکند، دل انسان را روشن میکند. جامعهای که در آن قرآن حاکم باشد، جامعهای است که از ظلمتها دور و مبرّا خواهد بود.
یکی ازویژگیهای دیگری که برای قرآن گفته شده است، این است که قرآن، کتاب فطرت است، قرآن کتابی است که با فطرت انسان هماهنگ است. خدای متعال در فطرت انسان حقایقی را قرار داده است. همهی انسانها فطرتاً عاشق خدا هستند، همهی انسانها فطرتاً به دنبال کمال هستند، غریزهی حقیقتجویی و غریزهی کمالطلبی از غرایزی است که در وجود همهی ما وجود دارد. قرآن با فطرت ما هماهنگ است و لذا در سورهی روم، آیهی 30 میخوانیم: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْديلَ لِخَلْقِ اللَّهِ» روی خود را به سوی دین متوجّه کن، آن دینی که حنیف است و انسانها را از مسیر شرک به سوی توحید هدایت میکند.
دیگر اینکه قرآن از نگاه قرآن، فرقان دانسته شده است. فرقان یعنی جدا کنندهی حق از باطل. در آیهی اوّل سورهی فرقان میخوانیم: «تَبارَكَ الَّذي نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعالَمينَ نَذيراً» سرشار از خیر و برکت است آن خدایی که قرآنی را که در این آیه فرقان نامیده است بر بندهی خود فرو فرستاد تا او بیمدهندهی همهی جهانیان باشد. چرا قرآن را فرقان مینامد؟ زیرا قرآن، حق و باطل را از هم جدا میکند و از هم متمایز میکند.
و بسیاری ویژگیهای دیگر که سراسر خیر است و برکت و ما را در مسیر یک زندگی بهتر رهنمون میشود که در زندگی از این کتاب بسیار ارزشمند بهرههای فراوان بگیریم.
اکنون قرآن در فرهنگ ما جایگاه ویژهای دارد: برای مثال، برای شروع برنامهها از آیات وحی استفاده میشود که باعث انس قلبها با قرآن می شود. در مراسم عقد یکی از واجبترین ملزومات سفرهی عقد، قرآن کریم است. برای هدیه دادن از قرآنهای نفیس استفاده میشود که قرآنهای معطر از بهترین نمونههای آن محسوب میشود. این قرآنهای عطری با رایحهی دلپذیری که کاغذهای معطر دارند، فضای خاص و دلاگیزی را برای خوانندهی این کتاب آسمانی فراهم میکند. به گفتهی استفاده کنندگان این قرآنها، پیچیدن بوی خوش و دیدن آیات زیبای قرآن کریم بسیار آرامشبخش است.
ما مسلمانان باید خداوند منان را شاکر باشیم که این چنین کتاب آسمانی و این چنین پیامبر بزرگی را برای ما برگزید.