آقایان! زادروز فردوسی مشخص نیست
چندسالی است برخی از دوستداران فردوسی گفته‌اند، اول بهمن‌ماه «زادروز فردوسی» است، موضوعی که توسط شاهنامه‌پژوهان رد شده است و تأکید دارند، زادروز فردوسی مشخص نیست اما شهرداری تهران در آگهی‌نمای شهری خود، زادروز فردوسی را تبریک گفته است.
به گزارش ایسنا، چند سالی است در شبکه‌های اجتماعی برخی از دوستداران شاهنامه، روز نخست بهمن‌ماه را به نام «زادروز فردوسی» معرفی می‌کنند، این درحالی است که تعدادی از شاهنامه‌شناسان معتقدند: «هیچ مبنای علمی برای زادروز فردوسی نداریم.»
جلال خالقی مطلق، شاهنامه‌شناس برجسته در این باره گفته است: «بررسی چند تاریـخ که فـردوسی خود در شــاهنامه به دست داده است، به احتمـال نـزدیک به یقین سال تولـد او ۳۲۹ هجری قمری است که سال درگذشت رودکی نیز هست. درباره زادروز شاعر هیچ اطلاعی نداریم و آنچه ادعا شده فاقد اعتبار است. سال پایان ســرایش شاهنامه ۲۵ اسفنـد ۴۰۰ هجـری است و سال درگذشت شاعـر، از دو تاریخ ۴۱۱ و ۴۱۶ قمری کـه گزارش کرده‌اند، دومین محتمل‌تر است.»
یا سجاد آیدنلو، شاهنامه‌شناس با تأکید بر این‌که «هیچ مبنای علمی برای زادروز فردوسی نداریم» می‌گوید: یکی از مواردی که در مسائل مربوط به شاهنامه‌شناسی برداشت‌های اشتباه را به دنبال داشته، ۳ بیتی است که در بخش تاریخی شاهنامه آمده است. در آنجا فردوسی به شصت‌وسه‌سالگی خودش اشاره کرده است: «چو آدینه هرمزد بهمن بود/ بر این کار فرخ نشیمن بود// می‌لعل پیش آورم هاشمی/ ز بیشی که خُنبش نگیرد کمی// چو شصت‌وسه شد سال و شد گوش کر/ ز گیتی چرا جویم آیین و فر». عده‌ای این را مبنا قرار داده‌اند و چون فردوسی گفته ۶۳ سالم شد و از روز «هرمزد بهمن»، یعنی نخستین روز بهمن‌ماه، یاد کرده است. بنابراین به‌غلط استنباط می‌شود که این روز تولد فردوسی است. این استنباط اگرچه به‌هیچ‌وجه درست نیست، در چند سال اخیر در شبکه‌های مجازی تبلیغ و ترویج می‌شود.
او افزود: در این ۳ بیت اصلا اشاره‌ای به تولد فردوسی نداریم. چون اول بهمن‌ماه روز جمعه است و جمعه در سنت‌های اسلامی مقدس است و اول هر ماه هم در سنت ایرانِ پیش از اسلام، تقارن این‌ها را به فال نیک گرفته و گفته به شادی برگزار کن و بعد در ادامه هم گفته که من ۶۳ سالم شده و گوشم هم سنگین شده است.
همچنین محمد رسولی، شاهنامه‌پژوه نیز در خصوص روز یکم بهمن زادروز فردوسی، تأکید دارد: چنین مناسبتی هیچ سند تاریخی ندارد و زاییده تخیل و پندار است، و زادروز این شاعر بزرگ ایرانی معلوم نیست.
او همچنین گفت: ممکن است سوال پیش آید که حالا چه اهمیتی دارد که بنده هم امروز را زادروز فردوسی بنامم؟ پاسخ آن است که بله، ممکن است اصل موضوع مهم نباشد. اما اگر به عنوان یک شاهنامه‌پژوه با تالیف ده‌ها کتاب راجع به شاهنامه، این را تایید کنم، برای برخی حجت می‌شود و راه تحقیق و پژوهش در این باره تا حدی بسته می‌شود. اما هنگامی که اعلام کنیم هنوز دلیل کافی برای تولد فردوسی عزیز در این روز وجود ندارد، پژوهشگران و به ویژه پژوهشگران جوان به تکاپو و جستجوی بیشتر خواهند پرداخت.
با این وجود شهرداری تهران در آگهی‌نامه (بیلبورد) تبلیغاتی شهری، اول بهمن به عنوان زادروز فردوسی را گرامی داشته است. در این آگهی‌نما که فراخوان جایزه «شهر شعر» است مصرع «به ایران، سلام و به تهران درود» آمده شده و از مخاطبان خواسته شده آن را کامل کنند و در جایزه آن شرکت کنند.
انتهای پیام
