سردار علائی: خطر درگیری را جدی میگیرم/ ترامپ به گفتگو با ایران نیازمند است/ دیپلماسی قطعا جلوگیری از جنگ خواهد کرد/ به سلاح هستهای نیازی نداریم

امروز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه، هیأتهای مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده برای چهارمین بار در دو ماه اخیر با میانجیگری سلطنت عمان به گفتگو پرداختند.
حسین علائی، یکی از فرماندهان سابق نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه، گفتگویی با ایرنا داشته که بخشی از آن را اینجا میخوانید؛
*ایالات متحده بر این باور است که هر اقدام ایران در راستای توسعه دانش هستهای و صنعت اتمی، به طور ضمنی به معنای تلاش برای تولید سلاحهای هستهای است. تفسیر آنها از فعالیتهای علمی هستهای ایران، نگاهی نظامی و تسلیحاتی دارد. در حالی که ایران، از زمان آغاز برنامه هستهای خود، بارها تاکید کرده است که این فعالیتها کاملاً صلحآمیز بوده و هدف آن دستیابی به دانش هستهای برای تأمین نیازهایی از قبیل تولید برق، دارو و غنیسازی به منظور تولید سوخت است. یکی از دلایل این رویکرد آن است که قبل از شروع غنیسازی، جمهوری اسلامی ایران با دشواریهای فراوانی در تأمین نیازهای خود از منابع بینالمللی مواجه بود.
* نگرش ایران این است که فعالیتهای هستهای در چارچوب قوانین بینالمللی صورت میگیرد و از نظر شرعی و عرفی نیز مشروع تلقی میشود. ایران هیچ تمایلی به تولید سلاح هستهای ندارد و از منظر نظامی نیز به این سلاح نیازی نمیبیند. با این حال، آمریکاییها همواره هرگونه فعالیت ایران در صنعت هستهای را به عنوان نشانهای از تلاش برای تولید بمب اتم تلقی میکنند. به همین خاطر، ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید، به طور مکرر به بیان این نکته میپردازد که “من میخواهم ایران سلاح هستهای نداشته باشد.” ایران هم اکنون نه تنها چنین سلاحی در اختیار ندارد بلکه قصدی برای دستیابی به آن نیز ندارد، اما آنها همچنان این ادعا را تکرار میکنند.
*به نظر میرسد که ترامپ به مذاکره با ایران نیاز دارد و اگر نیاز نداشت، قطعاً وارد مذاکرات نمیشد.
*ترامپ در تلاش است برخی از مسائل جهانی که با منافع آمریکا مرتبط هستند را در دوران دوم ریاست جمهوری خود حل و فصل کند. او از روزی که به قدرت رسید، گفته است که من درصدد حل مشکل جنگ اوکراین، درگیریهای خاورمیانه و مسائل مربوط به فلسطین و همچنین موضوع هستهای ایران هستم. این موارد را حتی قبل از ورود به مقام ریاست جمهوری نیز مطرح کرده بود.
*ایران در حالی که بر قدرت نظامی خود میافزاید تا به بازدارندگی دست یابد و از هوس حمله کشورهای دیگر، بهویژه آمریکا و اسرائیل، جلوگیری کند، باید از قدرت دیپلماسی نیز بهرهبرداری کند؛ زیرا دیپلماسی نیز میتواند به عنوان ابزار موثری عمل کند و همین مذاکرات میتواند موجب افزایش توان کشور شود. به عبارتی، باید از ابزارهای متنوعی استفاده شود تا بدین وسیله منافع ملی تأمین گردد و اهداف دشمنان تحقق نیابند.
*ایران هیچگاه گفتگو را کنار نمیگذارد، حتی زمانی که تهدید وجود دارد. بسیاری از کشورها حتی در دوران جنگ با دشمنان خود نیز مذاکره میکنند. حتی هنگامی که طرفین به یکدیگر حمله نظامی میکنند، گفتگو را رها نمیکنند؛ چرا که هدف اصلی جنگ، رسیدن به صلح و پایان دادن به درگیری است. هیچ جنگی نمیتواند بهطور نامحدود ادامه یابد؛ بنابراین، تقریباً هیچ جنگی بدون استفاده از دیپلماسی به پایان نمیرسد.
*{در پاسخ به این سوال که آیا دیپلماسی میتواند در این مقطع مانع از جنگ شود؟}: قطعاً این امکان وجود دارد.
*من هم به خطر جنگ واقفم و هم به این باور هستم که برقراری صلح و پایان تنشهای فزاینده میان آمریکا و ایران ممکن است.
*در واقع به دلیل رفتار کشورهای بزرگ، ایران در دهههای اخیر از انجام فعالیتهای دیپلماتیک ضروری غافل مانده و به شکل موثری از ابزار دیپلماسی استفاده نکرده است. گاه اینگونه تصور کردهایم که فاصله گرفتن از میدان دیپلماسی یا عدم مذاکره به نفع کشور است؛ اما تجربیات تاریخی نشان داده است که حتی در شرایط دشوار، گفتگو و دیپلماسی میتواند کمکهای مؤثری به کشور نماید.
*شما میدانید که کشورهایی که تحت تحریم قرار میگیرند، در تبدیل شدن به قدرت اقتصادی با دشواریهایی اساسی مواجه هستند؛ زیرا قدرت اقتصادی مستلزم تعامل و تبادل است. زمانی که تعاملات با سایر کشورها محدود و مسدود شود و مسیر انتقال فناوری مسدود گردد و همچنین شیوههای مالی و تجاری به سهولت صورت نگیرد، هر کشوری در زمینه توسعه اقتصادی با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.
2727