دستیابی به آرامش ذهنی و جسمی از طریق مدیتیشن

عصر ایران؛ سوده صدری – کتاب «آرامش درون و برون» یک پیام جهانی را در دل خود پنهان کرده است: برای به‌دست آوردن تغییرات پایدار در دنیای پیرامون، در ابتدا باید آرامش و سکون را در درون خود پرورش دهیم.

دکتر راجیندر سینگ، معلم معنویت، به این باور است که تمام رنج‌های انسانی، چه فردی و چه جمعی، از ذهن آشفته و تربیت‌نشده نشأت می‌گیرد.

او به انسان‌ها توصیه می‌کند که پیش از اینکه بخواهند دیگران یا جهان را بهبود بخشند، لازم است به درون خود رجوع کنند و از طریق مدیتیشن و سکوت ذهنی، خود را به منبع نامحدود آرامش، عشق و آگاهی متصل نمایند.

دالایی‌لاما نیز در مقدمه کتاب تصریح می‌کند:

اگر هر کودک در سنین پایین یاد بگیرد تا مدیتیشن کند، به طور مؤثری خشونت در نسلی که می‌آید از بین خواهد رفت.

ریشه واقعی آرامش

نویسنده در این فصل، مفهوم آرامش را به طور عمیق و از زوایای معنوی و روان‌شناختی بررسی می‌کند. دکتر سینگ بر این باور است که برخلاف تصور عامه، که آرامش را نتیجه شرایط بیرونی نظیر امنیت اقتصادی، رفاه، ثبات خانوادگی یا روابط خوب می‌داند، آرامش در واقع یک حالت درونی است که از هم‌خوانی ذهن و روح با ذات حقیقی فرد ناشی می‌شود.

نکات کلیدی:

یک ذهن آشفته می‌تواند حتی در محیطی آرام همچنان ناآرام باشد.

انسانی که به آرامش درون دست یافته، در درون تمامی هیاهوها نیز سکوت خویش را حفظ می‌کند.

آرامش درونی نه تنها به معنای انفعال و کناره‌گیری است، بلکه به معنی حضور آگاهانه و متوازن در جهان می‌باشد.

ذهن ناآرام – دشمن پنهان صلح

در این قسمت، نویسنده به تحلیل ذهن به عنوان عامل اصلی ایجاد بی‌قراری، اضطراب، خشم و عدم رضایت می‌پردازد. او بیان می‌کند:

رنج ما ناشی از واکنش‌های درونی‌ خودمان است، نه از رویدادهای بیرونی.

او همچنین تأکید می‌کند که در صورت عدم مراقبت، ذهن انسان می‌تواند به سمت رفتارهای مشابه کودکی سرکش حرکت کند و با خیالبافی‌های بی‌پایان، ترس‌ها، حسادت‌ها و وسواس‌ها، انرژی روانی فرد را تحلیل ببرد.

مبانی این بخش با روان‌شناسی شناختی تطابق دارد؛ جایی که افکار منفی و تحریف‌شده به عنوان دلیل اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی شناخته می‌شوند.

مدیتیشن – ابزاری برای اتصال به منبع آگاهی

در یکی از مهم‌ترین فصل‌های کتاب، راجیندر سینگ، مدیتیشن را به عنوان ابزاری برای دستیابی به سکوت ذهنی و صلح درونی معرفی می‌کند. به اعتقاد او، مدیتیشن فقط یک تکنیک نیست، بلکه یک سبک زندگی و فرآیند مستمر برای رشد روحی به شمار می‌آید.

مراحل مدیتیشن در روش او:

1. تمرکز بر نور درونی یا حضور الهی در قلب

2. رها کردن افکار مزاحم، بدون درگیری یا سرکوب آنها

3. پایداری در سکوت و مشاهده بدون قضاوت

4. تجربه احساس اتصال با آگاهی والا یا حقیقت برتر

تفاوت با مدیتیشن‌های سطحی:

در حالی که بسیاری از رویکردهای مدرن مدیتیشن (مانند mindfulness) به کاهش استرس توجه می‌کنند، نویسنده مدیتیشن را ابزاری برای اتصال به بعد الهی و رهایی از احساسات سطحی و خودخواهانه معرفی می‌نماید.

تجلی صلح درونی در روابط انسانی و جامعه

راجیندر سینگ در این بخش، اثرات عملی صلح درونی را بر زندگی فردی و اجتماعی بیان می‌کند. فردی که به آرامش درون رسیده است:

روابطی شفاف و سالم‌تر برقرار می‌کند.

واکنش‌های هیجانی و دفاعی کمتری از خود نشان می‌دهد.

به منبع الهام و اعتماد برای دیگران تبدیل می‌شود.

هنگام مواجهه با بحران‌ها، به آرامی تحلیل‌گر و هدف‌مند عمل می‌کند.

پیام اجتماعی:

چندین مرحله برای ایجاد جهانی مبتنی بر عدالت، همدلی و صلح پایدار، نیازمند پرورش انسان‌هایی است که به صلح درون دست یافته‌اند.

دنیای بیرونی، بازتاب وضعیت روان جمعی انسان‌ها می‌باشد.

آموزش مدیتیشن به نسل آینده

نویسنده در انتهای کتاب، بر لزوم آموزش مراقبه و خودآگاهی به کودکان و نوجوانان تأکید می‌کند. او گنجاندن این مهارت‌ها در نظام آموزشی را ضروری می‌داند و تصریح می‌کند:

کودکی که مدیتیشن را می‌آموزد، به فردی متعادل، بدون خشونت و با اعتمادبه‌نفس در بزرگسالی تبدیل خواهد شد.

آموزش مدیتیشن در مدارس می‌تواند به‌طرز چشمگیری اختلالات رفتاری، پرخاشگری و اضطراب نسل آینده را کاهش دهد.

جمع‌بندی نهایی کتاب:

 پیام محوری:

اگر نتوانیم ذهن خود را کنترل کنیم، بزرگ‌ترین دشمن ماست.

مدیتیشن پل ارتباطی است بین خودِ سطحی و خودِ حقیقی انسان.

صلح فردی مبنای هر رابطه سالم و هر تحول اجتماعی می‌باشد.

آموزش راه‌حلی نسل‌محور برای ساخت جهانی بدون خشونت است.

جملات برجسته:

اگر خواستار صلحی، با ذهن خود آغاز کن.

صلح به معنای غلبه بر خشم نیست؛ بلکه نتیجه‌ای از درک آن است.

هیچ چیز در بیرون نمی‌تواند تو را نجات دهد، مگر اینکه در درون به آرامش برسی.