«الکی» چگونه به «الکی» تبدیل گردید؟

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گزارشی به بررسی «ریشه‌های داستانی امثال و حکم» پرداخته و سوالی را مطرح کرده‌اند: «چگونه واژه الکی به این معنا درآمد؟»

واژه «الکی» برای توصیف هر چیزی که فاقد بنیاد یا ناپایدار باشد، به کار می‌رود. همان‌گونه که می‌دانیم، منشاء بسیاری از اصطلاحات محاوره‌ای به طور دقیق مشخص نیست. در مورد ریشه احتمالی این واژه نیز دو نظریه وجود دارد: اولین نظریه به عبدالله مستوفی، نویسنده و سیاستمدار (۱۲۵۵- ۱۳۲۹) مربوط می‌شود؛ او بیان کرده است که در زمانی که الک سیمی متداول نبود، از پارچه‌های سبک و کم‌دوامی که از پنبه تهیه می‌شدند، استفاده می‌شد و به تدریج واژه «الکی» به سایر پارچه‌های نازک و فاقد استحکام نسبت داده شد و بعدها معنای مجازی پیدا کرد؛ به طور مثال در عباراتی نظیر اخبار الکی. نظر دوم از علینقی بهروزی (۱۲۸۴ـ ۱۳۶۲) نشأت می‌گیرد که این اصطلاح را مربوط به بازی الک‌دولک می‌داند؛ چرا که در این بازی، بازیکن چوب کوچکتر (الک) را به هوا پرتاب می‌کند و با چوب بزرگ‌تر (دولک) به آن ضربه می‌زند، بدون اینکه هدف مشخصی برای فرود آمدن چوب اول داشته باشد.

خلاصه‌ای از مهدی پرتوی آملی، در کتاب ریشه‌های تاریخی امثال و حکم، تهران: انتشارات سنایی، چاپ دوم، ۱۳۶۹، صفحات ۸۲ و ۸۳.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا