اخطار نسبت به تهدید آرامگاه ایلخانی
حسین ترحمی اظهار کرد: مومن‌آباد، یک روستای تاریخی با قدمت بالا است که در فاصله پنج کیلومتری از شهر سمنان واقع شده است. این روستا به دلیل دارا بودن معادن و کارخانه‌های گچ و همچنین خلوص بسیار بالای محصولات گچی‌اش، به عنوان پایتخت گچ ایران شناخته می‌شود. به علاوه، مومن‌آباد دارای بافت تاریخی منحصر به فردی است و آرامگاهی با نام «شیخ مزدقان» در آن واقع شده که از مجموعه‌های بااهمیت تاریخی به حساب می‌آید. پرویز اذکایی در کتاب همدان‌نامه و عبدالرفیع حقیقت در تاریخ سمنان به این مجموعه اشاره کرده‌اند. شیخ مزدقان، از شاگردان میر سیدعلی همدانی است؛ همان عارفی که در قرن هشتم هجری به عنوان شاعر و هنرمند شهرت داشت و میراثش، به همراه چندین شخصیت بزرگ ایرانی و سمنانی، شیعه و اسلامی به مناطق جامو و کشمیر منتقل و در آنجا پایدار شد.
وی گفت: یکی از جدی‌ترین تهدیدات کنونی برای این مجموعه تاریخی، عدم تعیین حریم آن است. چند روز پیش، در نزدیکی این بنا و در حریم آن، با استفاده از لودر جاده‌ای شبیه سنگ‌فرش ایجاد کردند و حتی بخشی از ساختمان مجاور زیر تیغ تراش رفته است. واکنش اداره میراث فرهنگی در این ماجرا هنوز نامشخص باقی مانده است. این سؤال جدی پیش می‌آید که وقتی حریم این بنا هنوز مشخص نشده، چگونه میراث فرهنگی استان مجوز فعالیت‌های عمرانی در این نزدیکی را صادر کرده است؟
این فعال حوزه میراث فرهنگی اضافه کرد: در چند سال اخیر هیچ کمیته فنی برای مرمت و ثبت این اثر در اداره میراث فرهنگی سمنان تشکیل نشده و با وجود رشته مرمت بنا در دانشگاه سمنان، حتی یک عضو هیأت علمی این رشته در این گونه فرآیندها نقشی نداشته است. همچنین به نظر می‌رسد که در اطراف این مجموعه، برنامه‌ای برای ساخت و ساز وجود دارد که به شدت می‌تواند به منظر فرهنگی مجموعه تاریخی شیخ مزدقان و همچنین منظر فرهنگی روستای مومن‌آباد آسیب بزند. به ویژه که این مجموعه و روستای تاریخی مومن‌آباد در مسیر اصلی سمنان به فیروزکوه واقع شده و به عنوان یک کریدور شمال به جنوب شناخته می‌شود.
ترحمی بر این نکته تأکید کرد که حفاظت از این مجموعه تاریخی امر حائز اهمیتی است و ضروری است که وزارت میراث فرهنگی هر چه سریع‌تر حریم شیخ مزدقان را مشخص نماید. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که برج تاریخی و دیوار روستا هنوز در فهرست آثار ثبت شده قرار نگرفته‌اند که این خود، تهدیدی مضاعف برای بقای این میراث ارزشمند خواهد بود.
آرامگاه شیخ محمود مزدقانی که به دوره ایلخانی تعلق دارد، در روستای مومن‌آباد، شهرستان سرخه واقع شده و با شماره ۱۳۱۸ در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است.
